ذهنیت تجربی و اکتشافی:
مشکلات تصمیم گیری غالباً نتیجه تکیه بیش از حد به تجربیات موفق قبلی است. ذهنیت تجربی یا اکتشافی نوعی میانبر ذهنی است که هنگام تصمیم گیری به آن پناه میبریم. درست است که تکیه کردن بر تجربیات قبلی بار ذهنی ما را در هنگام تصمیم گیری کاهش میدهند، اما به همین میزان درصد خطا را نیز افزایش خواهند داد.
اکتشاف پذیری مزایا و مضرات خود را دارد. اول اینکه چنین دیدگاهی به ما اجازه میدهد تا به سرعت نتیجه گیری کنیم. دوم ، اکتشاف پذیری ممکن است به طور مکرر جواب دهد اما مانند انواع میانبرها ، بعضی اوقات می توانند مضراتی نیز به همراه داشته باشند. آنها گاهی میتوانند ما را به سمت اشتباه و موقعیتهای غلط سوق دهند.
دو نوع مشترک میانبر ذهنی در این حوزه عبارتند از:
- تجربهگرایی گزینشی: این موضوع شامل قضاوت در مورد احتمال وقوع یک رویداد مبتنی بر چگونگی شباهت آن با نمونههای قبلی است. به عنوان مثال ، قماربازان اغلب بر اساس احتمال پیروزی در آخرین بازی استراتژی بازی خود را میچینند این در حالی است که همه بازیها به یک منوال پیش نمیرود و البته باید به نقش عنصر شانس هم توجه کرد.
- تجربهگرایی در دسترس: این مورد شامل قضاوت در مورد احتمال وقوع یک رویداد بر اساس این است که آیا وقایع مشابهی در ذهنمان داریم یا خیر. به عنوان مثال، ممکن است شما باور داشته باشید که سقوط هواپیما بیشتر از آنچه که واقعاً احتمال میرود رایج است زیرا به سرعت میتوانید چند نمونه از حوادث تلخ هوایی را به یاد بیاورید.
توهم همبستگی:
هنگام تصمیم گیری ، گاهی اوقات روابطی را می بینیم که واقعاً وجود ندارند. به عنوان مثال ، ممکن است باور داشته باشیم که دو واقعه غیر مرتبط با یکدیگر رابطه ای دارند فقط به این دلیل که تقریباً همان زمان رخ داده اند. در موارد دیگر ، ارتباط بین دو متغیر مختلف ممکن است ما را به این فرض برساند که این دو به نوعی به هم وصل هستند. به عنوان مثال ، اگر تجربه ناخوشایندی از رفتار بد یک پیشخدمت دارید، به اشتباه میتوانید باور کنید که همه پیشخدمت ها بی ادب هستند.
توهم همبستگی و ارتباطات میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در روند تصمیم گیری شود. به عنوان مثال ، تصور کنید که شما علاقه مند به یک حیوان خانگی جدید هستید ، اما مطمئن نیستید که کدام نوع حیوان خانگی را میخواهید. تجربه بد کودکی با یک سگ ممکن است شما را به این باور اشتباه سوق دهد که همه سگها پرخاشگر هستند و تمایل به گاز گرفتن دارند. این امر میتواند در انتخاب شما تأثیر بگذارد و سگ را از میان گزینه هایتان حذف کند.
.
شما اغلب مقایسه های ضعیفی انجام میدهید:
چگونه میتوانید اطمینان حاصل کنید که با ان وسیله دیجیتالی که تازه خریداری کرده اید، میتوانید معامله خوبی داشته اید یا نه؟ یا چگونه می دانید قیمتی که برای یک گالن شیر در فروشگاه های مواد غذایی پرداخت کرده اید عادلانه بوده است؟ مقایسه یکی از اصلی ترین ابزارهایی است که ما در هنگام تصمیم گیری از ان استفاده میکنیم.
اما چه اتفاقی می افتد وقتی شما مقایسه ای ضعیف میکنید؟ این را به عنوان مثال در نظر بگیرید: برای صرفه جویی ۲۵ دلار چقدر از سبک معمول زندگی خود دور میشوید؟ اگر به شما بگوید از ۷۵ دلار پول خود ۲۵ دلار را پس انداز کن احتمالا این کار را میکنید اما همین میزان پس انداز از مبلغ ۱۱۰۰ دلاری برایتان ناچیز و بی ارزش است و برای ان اقدامی نمیکنید. ۲۵ دلار که همان ۲۵ دلار است. شما فقط در دام مقایسه نادرست گیر افتاده اید. مشکل اصلی این است که هنگام تصمیم گیری ما اغلب سریع موارد را با هم مقایسه میکنیم بدون اینکه واقعاً به گزینه های پیش رویمان فکر کنیم.
شما این پتانسیل را دارید که بیش از حد خوش بین باشید:
با کمال تعجب ، مردم تمایل به یک خوش بینی ذاتی دارند که البته میتواند مانع تصمیم گیری درست در انها شود. در یک مطالعه جالب از شرکت کنندگان سؤال شد که فکر میکنند با چه احتمالی به وقایع ناخوشایندی مثل سرقت، بیماری و غیره دچار شوند. سپس احتمالات واقعی بروز این پدیده ها را هم به انها اعلام کردند.
وقتی به افراد گفته می شود که ریسک وقوع یک اتفاق بد بالا است انها سعی میکنند اطلاعاتی را بپذیرند که با ترجیحاتشان برابری میکند و باقی اطلاعات واقع بینانه تر را کنار میگذارند. به عنوان مثال ، اگر فردی بدانذ که احتمال مرگ ناشی از استعمال سیگار تنها ۵٪ است اما به او گفته شود که به دلایل خاص فیزیولوژیکی او این احتمال برای وی تا ۲۵ افزایش می یابد، به احتمال بسیار زیاد او این رقم قابل توجه را تکذیب کرده و بر رقم خوش بینانه قبلی تکیه میکند!
بخشی از این چشم انداز بسیار خوش بینانه ناشی از گرایش طبیعی ما به این باور است که اتفاقات بد برای افراد دیگر رخ میدهد. وقتی در مورد اتفاقی غم انگیز یا ناخوشایند برای شخص دیگری می شنویم ، غالباً تمایل داریم به جستجوی کارهایی بپردازیم که ممکن است این اتفاق بد را به گردن اعمال و رفتار فرد بیندازد. این تمایل به سرزنش افراد باعث میشود تا احتمالات را با دیدی سانسور شده درک و ارزیابی کنیم و این موضوع در تصمیم گیری به معنای یک شکست تمام عیار است.
کتابها و دورههای آموزشی پیشنهادی